Shteti Rus Kundėrpėrgjigjet me tė Njėjtėn
Monedhė


01 Korrik 2015, E mėrkurė
Share on facebookShare
on twitterShare
on google_plusone_share0
·

Israel
Shamir
Media e Lire -
Shteti rus kundėrpėrgjigjet me breshėri, zjarr dhe squfur, mbi
tanket amerikane nė kufijė e tij, kundėr sanksioneve tė reja
amerikano-europiane. Kjo ndodh sepse shteti rus, imerr gjėrat
shumė seriozisht. Presidenti rus Vladimit Putin, duket se po
zbaton formulėn e Uilliam Oranzhit: saevis tranquillus in
undis (jam i qetė nė mes stuhisė). Por stuhia po
vėrtitet rreth shtetit rus, sepse tanket amerikane tanimė
gjendet nė birigjet e shteteve balltike dheluftanijet amerikane
po lundrojnė nė Detin Mesdhe. Kėta lėvizje ushtarake ndodhėn si
pasojė e sanksioneve europiane, tė cilat u zgjatėn edhe pėr
gjashtė muaj nė harkun kohor kundėr shtetit rus. Pasuritė e
shtetit rus nė shtetin francez dhe nė shtetin belg janė
sekuestruar, ndėrsa regjimi sirian i Damaskut, ndihet i
kėrcėnuar nga kryengritėsit e Ushtrisė sė Lirė Siriane (FSA) tė
finacuar nga qeveria amerikane. Shteti grek ka dėshirė qė ti
pėrqafojė politikat ruse, por ka shumė mundėsi qė tė mos guxojė
ta hedhė njė hap tė tillė. Shteti i vogėl armen, i fshehur mes
shtetit iranian dhe atij turk, sapo ka nėnshkruar marėveshjen e
Bashkimit tė Shteteve Euroaziatike, nėn udhėheqjen e shtetit
rus. Menjėherė pas nėnshkrimit tė kėsaj marrėveshjeje, po
zvhillohen demonstrata tė fuqishme nė qytetet armene, tė cilat
tė rikujtojnė skenat e dhunshme tė Kievit tė vitit 2013. Shteti
ukrainas tanimė i shndėrruar nė njė thertore tė madhe, po dėrgon
valė tė tėra refugjatėsh drejt shtetit rus. Njė shtet i dobėt
ekonomikisht dhe politikisht mund tė bėhet histerik dhe euforik,
porpresidenti rus Vladimir Putin dhe shteti rus qėndrojnė tė
ftohtė akull.
Tani lėrmėni tiu tregoj nė anekdotė misisipiane. Njė kriminel i
zi dhe njė kriminel i bardhė u dėrguan drejt trikembėshit tė
varjes. Krimineli i zi qėndron i qetė dhe pajtohet me fatin e
tij, ndėrsa krimineli i bardhė ia kris tė qarit. Kur krimineli i
zi e sheh kriminelin e bardhė duke qarė i thotė: Hesht
tani! Mjaft qave! Ndėrsa krimineli i bardhė i pėrgjigjet: Ju
zezakėt e merrni lehtė varjen, sepse jeni mėsuar qė tė sillen nė
kėtė mėnyrė me ju! Duke u mbėshtetur nė kėtė anekdotė
misisipiane, citojmė se edhe shteti rus ėshtė mėsuar qė tė
sillen nė kėtė mėnyrė me tė, qė nga epoka e ish Bashkimit
Sovietik, madje qė nga epokat me tė mė hershme. Themi se
rivaliteti i shtetit amerikan dhe shtetit rus, paraqit
ngjashmėri me krahasimin e ish perandorėve romake tė Romės dhe
atyre bizantinė tė Konstaninopojės. Pohojmė se nė ditėt e sotme,
epokės sė uljes sė tensionit mes shteteve perėndimore dhe atij
rus i erdhi fundi. Shtoj se pėr shtetin rus po rinisepoka e
Luftės sė Ftohtė. Por tani ka diēka qė nuk shkon, sepse shumica
e rusėve parapėlqejė armiqėsinė e perėndimorėve se, sa epokėn e
diktaturės sė Leonid Brezhnjevit, Mihail Gorbaēevit ose Boris
Jelcinit. Me tė vėrtetė pasojat e Luftės sė Ftohtė dhe ato tė
sanksioneve amerikano-europiane, e kanė bėrė punėn e tyre.
· Kėnaqėsitė e pasanikėve rusė, tė cilėt vizitonin
plazhet mahnitėse amerikane tė Miamit dhe tė Cōte dAzurit,
tanimė janė shndėrruar nė njė mollė tė ndaluar pėr ta. Nė
ditėt e sotme pasanikėt rusė, kujdesen mė tepėr, pėr
bashkėqytetarėt e tyre mė tė ngratė. Kėta tė fundit nuk ėshtė se
vjedhin mė pak se tė parėt, por kėta kanė mirėsinė qė ta ndajnė
plaēkėn e vjedhjes.
· Pas ndalimit tė udhėtimit nė shtetet e Bashkimit
Europian dhe nė Sh.B.A. si shkak i sanksioneve, Zėdhėnėsja e
Senatit Rus, Valentina Matvienko, kjo zonjė e nderuar shkoi pėr
pushime nė njė vend turistik rus. Atje ajo i kuptoi shpejt tė
metat, qė kishte ky vend i bukur turistik dhe arriti tia dilte
mbanė qė tė mblidhte buxhet tė mjaftueshėm pėr pėrmirėsimet e
duhura. Mesazhi qė ajo dha ishte i qartė: Le tė mė ndalojnė
udhėtim tim, nė mbarė rruzullin tokėsor!
· Djathėbėrėsit rusė nuk mund tė garojnė kurrė, me
djathėbėrėsit francezė ose italianė nė tregun e lirė, por vitin
e kaluar ata nga shitja e djathit nė supermarketet ruse, korrėn
fitime tė mėdha. Djathėbėrėsit rusė si pasojėe vendosjes sė
sanksioneve amerikano-europiane, e dyfishuan prodhimin e
djathit. Nė ditėt e sotme djathėbėrėsit rusė, i shesin prodhimet
e djathit lirisht, nė supermarketet ruse. Deri nė vitin e kaluar
kėta tė fundit parapėlqenin, qė tė mblidhnin masa tė mėdha tė
djathit tė huaj pėr shitje.
· Nė ditėt e sotme, ushtrisėruse i duhen armatime dhe
pajisje bashkėkohore ushtarake, pėr tė mbrojtur Nėnėn Rusi,
ndėrsa industria e pėrparuar ruse, merr mė shumė urdhėra nga
Ministria e Mbrojtjes. Punėtorėt rusė tė fabrikave tė pezulluar,
ose gjysmė pensionistė fillojnė tė ndėrtojnėnjėjetė tė re,
klientėt e huaj mbajnė radhėn pėr tė blerė prodhimet e tyre,
ndėrsa rubla ruse ėshtė e qėndrueshme. Tė rinjtė rusė kanė
synime reale nė jetė, ata as nuk e shpenzojnė kohėn kot duke
ndjekur programet e stacionėve televizivė dhe as nuk ankohen.
Njė ndjenjė e re e krenarisė kombėtare, duket se po ringjallet
nė mesin e popullit rus, pas poshtėrimeve tė rėnda tė
njėpasnjėshme dhe tė padėgjuara mė parė, si nė shtetet e ish
Federatės Jugosllave dhe nė ish shtetin e Bashkimit Sovietik,
Ukrainėn.
· Nė ditėt e sotme infrastruktura ruse po ripėrtėrihet.
Kryeqytetit rus Moskės, po i shtohen qindra kilometra tė reja
pėr korsitė e biēikletave, ndėrsa parqet moskovite po
rigjelbėrohen. Kryeqyteti rus ėshtė i pastėr dhe shkėlqen,
pavarėsisht shirave tėdendur dhe tė rrėmbyeshėm siberianė.
· Duke u mbėshtetur nė kėta fakte, tani ju e kuptoni
pėrse populli rus ėshtė nė anėn e saknsioneve
amerikano-europiane. Populli rus mbėshtet fuqishėm qeverinė dhe
presidentin e tyre. Sipas njė sondazhi amerikan tė kryer nė
shtetin rus, ky i fundit e mbėshtet qeverinė dhe presidentin e
tij nė njė pėrqindje tė lartė si 89 %. Tani nuk ėshtė se rusėt
duan luftė, por atyre u ka ardhur nė majė tė hundės qė shteti i
tyre po vihet vazhdimisht me shpatulla pas murit. Populli rus
nuk ka pėr synim rikrijimin e njė perandorie si ajo sovietike,
por ata duan dėshirojnė qė e mbarė bota ta dėgjojė zėrin e tyre
dhe kėrkesat e tyre tė merren seriozisht. Populli rus ka pėr
qėllim qė ta shtyjė qeverinė e tij, qė ti bėjė armiqve dhe
kundėrshtarėve tė saj, tė paguajnė pėr ēdo sanksion antirus.
Mes shumė hapave me karakter shpagues tė ndėrmarra nga qeveria
ruse, ishte dhe dhėnia fund tėrėsisht e transferimit tė
armatimeve dhe pajisjeve ushtarake pėr trupat e NATO-s, ė cilat
kanė pushtuar shtetin afgan. Nė mandatin e tij tė parė
presidencial, Vladimir Putin e priti me entuaziazėm dhe ishte
njė mbėshtetės i pushtimit amerikan dhe tė NATO-s, tė shtetit
afgan dhe pėr kėtė arsye ai madje ofroi trojet e gjėra ruse nė
ndihmė dhe nė shėrbim tėNATO-s, pėr transferimin e armatimeve
dhe pajisjeve ushtarake. Por nė ditėt e sotme 15 vite pas
pushtimit amerikan tė shtetit afgangjendja ka ndryshuar. Reagimi
i ashpėr i presidentit rus, ka bėrė qė shtegu mė i shkurtėr dhe
mė i lehtė i ushtrisė amerikane drejt kryeqytetit afgan, pra pėr
nė Kabulėshtė mbyllur. Tani ushtra amerikane ėshtė e detyurar,
qė tė bėjė transferimin e armatimeve dhe pasjsjeve tė saj tė
rėnda ushtarake, mes maleve maleve tė thepisura pakistaneze, nė
tė cilat shumė herė sulmohet nga luftėtarėt guerilas, mė pėrvojė
tė madhe. Kėta tė fundit, luftuan dhe vijojnė tė luftojnė qė nga
epoka e Aleksandrit tė Madh tė Ilirisė, deri nė epokėn e Dorės
sė Hekurt Sovietik tė Leonid Brezhnjevit.
Me sa duket popullit rus, i pėlqen tė kundėrpėrgjigjet me tė
njėjtėn monedhė, sepse ata kanė ndaluar hyrjen e dhjetra
politikanėve perėndimorė nė shtetit rus, si njė reagim ndaj
ndalimit tė shteteve perėndimorė, tė cilėt kanėndaluar hyrjen e
politikanėve rusė nė shetet e tyre. Ndoshta shteti rus, nuk
ėshtė njė nga destinacionet mė tė parapėlqyera turistike nė
rruzulluin tokėsor, por nė njė mėnyrė tė habitshme ai i ka
dėmtuarpėrfitimet europiane. Vendimi i papritur i shtetit rus,
si njė reagim kundėr shteteve europiane i zuri nė befasi, sepse
ata mendonin se shteti rus nuk ka guximin ose kėllqet e duhura
pėr tė marrė njė vėndim tė tillė drastik. Klithmat e
politikanėve perėndimorė, u shndėrruan nė nota hareje pėr
shtetin dhe popullin rus.
Duke e lėnė mėnjanė konfliktin ukrainas, shumė analistė politikė
ukrainas,ėndėrrojnė marshimin e tankeve ruse nė kryeqytein
ukrainas, nė Kiev duke rivėnė paqen popullore tė shumėdėshiruar,
e cila dėrrmoi keq shtetin ukrainas. Por kjo ėndėrr nukdo tė
bėhet realitet, pėr sa kohė qė presidenti Vladimir Putin mendon
se gjenden mėnyra tė tjera pėr tė zgjidhur konfliktin.
Megjithatėstili fiksues, i politikės paqendjellėsesovietike dhe
frikėsimi me luftė, ndikoi nė mbajtjen e njėqėndrimi mė tė
fuqishėm rus, se mjeti i frikėsimit me luftė, ėshtė njė dukuri e
pashmangshme e jetės njerėzore. Formula mpirėse e doktrinės
fetare budiste se: Gjithēka ėshtė mė e mira se sa Lufta mė nė
fund u rrėzua.
Data e 9 majit tė vitit 2015, pra Dita Ndėrkombėtare e Fitores
Mbi Nazifashizmin,do tė mbahet mend gjatė si dita mė e
mrekulleshme e festimeve ruse, e cila u dhuroi qytetarėve rusė
mundėsinė pėr tė parė nga afėr armatimet mė bashkėkohore ruse.
Nė festėn e kėtij viti, populli krenar rus vuri nė pah fitoren e
tij kundėr nazifashizmit dhe hijėzoi viktimat, vuajtjet dhe
humbjet e thella. Fitorja sovietike mbi nazifashizmin, u
pėrceptua si njėfitore e rusėve mbi mbarė popujt europianė si ai
francez, spanjoll, italian, hungarez dhe bullgar tė cilėt luftan
nė anėne Rajhut tė Tretė, Adolf Hitlerit dhe jo vetėm si njė
fitore mbi popullin gjerman. Kėtė vit kjoe vėrtetė e hidhur,
doli nė dritė qėllimisht. Shpresat e kota tė popullit rus, pėr
mbėshtetje nga ana e europianėve, ndaj tė politikave tė pavarura
ruse, pėr synimin e pėrfitimeve tėsaj vetjake, u zėvendėsuan nga
vasaliteti i udhėheqėsve europianė,me bindjen e vėrbėr ndaj
Uashingtonit, ashtu siē ishin mė parė vasalė tė Berlinit.
Mė nė fund gjiganti rus po rizgjohej, duke rikujtuar ditėt e
lumtura tė rinisė sė tij, qė nga epoka kur luftonte nė
fushėnbetejat e lumit Vollga, deri nė Rrethimin Pėrfundimtar tė
Berlinit. Kėta kujtime tė bukura, ia rikthyen gazin popullir
rus, pėrballė kėrcėnimeve tė zonjės Merkel dhe zotit Obama.
Menjėherė pas mbarimit tė paradės ushtarake tė 9 majit mė qindra
mijėra civilė rusė, u dyndėn rrugėvė tė ngjeshura moskovite,
duke mbajtur nė duar fotot e etėrve dhe gjyshėrve tė tyre, tė
rėnė ose veteranė tė Luftės sė Dytė Botėrore. Kjo dyndje masive
popullore ishte plotėsisht e paparashikuar, si pėr mua ashtu
edhe pėr vėzhguesit dhe gazetarėt vendas dhe tė huaj. Kryqeyteti
rus Moska, e cila ishte planifikuar pėr dhjetė mijė pjesėmarrės
tani iu shtuan pesėherė mė shumė, pra mbi gjysmė milioni
pjesėmarrės u dyndėn rrugėve tė Moskės dhe dymbėdhjetė milionė
nė tėra trojet e gjėra tė Federatės Ruse.
Ky akt i pashembullt solidarizimi i popullit rus, i dėrgonte
dridhje sizmike mbarė shoqėrisė. Shumė pjesėmarrės rusė, mbanin
fotografinė e triumfuesit tė madh tė asaj epoke, atė tė Josef
Stalinit. Ndonėse nė ditėt e sotme, ai nuk ėshtė mė njė figurė e
dashur pėr popullin rus, sa herė qė pėrmendet emri i tij, njė
ndjenjė nderimitė pushton trupin, ndėrsa mbrojtėsit e tij
dridhen nga respekti pėr tė.Shumica e popullit rus, u bėri
thirrje qeverisė ruse pėr ndryshimi e emrit tė qytetit rus nga
Vollgograd nė emrin e tij tė mėparshėm nė Stalingrad, ashtu siē
e emėrtoi sekretari i parė i ish B.R.S.S.-sėNikita Hrushēovi.
Por me sa duket, Vladimir Putini ende nuke ka guximin e duhur
pėr tė marrė kėtė vendim.
Prania e papritur e sekretarit tė pėrgjithshėm tė Rpublikės
Popullore Kineze Xi Jinpingut, gjatė Ditės sė Fitores Mbi
Nazifashizmin, nėnkupton ringrohjen e marrėdhėnive me shtetin
kinez. Analistėt thonė se ky ėshtė njė hap i madh ndryshimi nga
qeveria ruse, sepse marrėdhėniet dypalėshe po fuqizohen ēdo
ditė. Ky ėshtė njė qėndrim i ri, sepse mė parė rusėt dhe kinezėt
ishin dyshues dhe mosbesues ndaj njėri-tjetrit, duke kapėrcyer
kėtu dhe armiqėsinė sovietike, nė epokėn e agonisė sė saj.
Liberalėt properėndimorė moskovitė e pritėn ftohtė, afrimin e
ngrohtė tė qeverisė ruse me atė kineze. Kėta liberalė pėrkrahnin
mendimin e njė lufte kundėr shtetit kinez, nga njė koalicion
ushtarak nėn udhėheqjen e Sh.B.A.-sė. Tanimė kėsaj ėndrre (ose
makthi) i erdhi fundi. Ne nuk jemi nė vitet 50 kur dy
sekretarėt e shtetit ai kinez Mao Tse Tungu dhe ai sovietik
Josef Stalini, vendosėn marrėdhėnie shumė tė mira, por po
jetojmė nė njė epokė tė ngjashme.
Njė dukuri e ngjashme ndodhi dhe 8 shekuj mė parė, kur populli
rus gjendej nė njė gjendje tė tillė tė vėshtirė. Populli rus
gjendej i kėrcėnuar nėn trysninė politike dhe fetare nga shtetet
dhe popujt perėndimorė. Ēėshtja u pėrkeqėsua deri nė atė masė,
sa papa i asaj epoke Inoēenti i Tretė pagėzoi dhe bekoi njė
kryqėzatė katolike kundėr popullit rus. Kryqtarėt katolikėu
kėrkuan kėtyre tė fundit,tė pranonin hegjemoninė perėndimore dhe
tė hiqnin dorė nga Krishterimi Ortodoks Bizantin. Si rrjedhojė,
princi rus Aleksandripara njė kėrcėnimi tė tillė parapėlqeu
sundimin mongol tė pasardhėsve tė Xhengiz Hanit se, sa
nėnshtrimin ndaj diktatit tė shteteve perėndimore katolike.
Dredhia e tij ia arriti qėllimit. Mė vonė ai u shėnjtėrua nga
Kisha Ortodokse Ruse, si Shėn Aleksandri i Nevskit. Populli rus
ia doli mbanė, qė tė ruante autonominė dhe mbijetesėn e tij. Nė
ditėt e sotme populli rus ende beson se, mbėshtetja tek shtetet
lindorė ėshtė mė pak e rrezikshme pėr shpirtinrus se, sa
nėnshtrimi ndaj kėrkesave tė shteteve perėndimorė. Vallė a do tė
pėrsėrisė presidenti rus Vladimir Putin, ky qytetar i Shėn
Pjetėrburgut, i cili mban kontakte me udhėheqėsit europianė dhe
i cili flet rrjedhshėm katėr gjuhė tė huaja (asnjė nga tė cilat
sėshtė kinezēe) tė rivendosė marrėdhėniet historike me shtetin
kinez, pikėrisht ashtu siē bėri Princ Aleksandri, me pasardhėsit
e Xhengiz Hanit?! Kjo do tė ishte njė humbje e madhe pėr
Europėn, sepse Kontinenti i Vjetėr, pėrveē emrit qė mban, do tė
shndėrrohej tėrėsisht nė njė koloni amerikane. Me tė vėrtetė
qyteti rus i Shėn Pjetėrburgut ėshtė njė qytet europian, i cili
sheh nga ana perėndimore dhe i kundėrt me kryqytetin rus Moskėn,
e cila sheh nga ana lindore. Qyteti i Shėn Pjetėrburgut ėshtė mė
magjepsės nė muajin qershor, nė muajin e Netėve tė Bardha, i
cili ditėn prehet nėn rrezet mahnitėse tė diellit, ndėrsa natėn
vishet me njė mantel ngjyrė qumėshti, ndėrsa shkurret e
jargavanit janė nė kulmin e lulėzimit me njė gjelbėrim
marramendės. Pasqyrat ujore tė kanaleve zigzage tė lumit Neva,
duket sikur ti ngulin sytė nėn ujin e kthjellėt tė kryeqytetit
verior rus, ndėrsa largėsia nga kryeqyteti i vėrtetė nuk
ėshtėlarg. Lavdia e lashtė perandorake duket sikur prehet ende
nė brigjet e lumit Neva.
Qytetii Shėn Pjetėrburgut ishte zemra e Perandorisė Ruse, deri
nė ditėn kur kryetari i kuvendit popullor sovietik Vladimir Iliē
Uljanovi (Lenini), e vendosi selinė qeveritare, nė kryeqytetin e
vjetėr rus nė Moskė. Kjo ėshtė arsyeja kryesore se, pėrse gjatė
epokės sovietike qyteti i Shėn Pjetėrburgut (ose siē quhej nė
atė epokė Leningradi) nuk vuajti shumė nga programet me buxhet
tė ulėt tė mirėmbajtjes, ashtu siē vuajti kryeqyteti sovietik
Moska, e cila u shpėrfytyrua. Historiani britanik Arnold Tojnbi
(emri i tė cili ėshtė harruar nga njerėzit, si pasojė e
qėndrimit tė tij anticionist) ka shprehur se:Rindėrtimi i
Moskės u mishėrua si reagimi i shpirtit rus, kundėr qytetėrimit
perėndimor.Ai vijon mė tej duke thėnė se: Gjatė
epokės pesidenciale tė Vladimir Putinit, Moska nisi tė
shndėrrohej nė njė mishėrim pro europian tė shpirtit rus. A
mund tė cilėsohet simpatia e Putinit, ishte shkak qė Bashkimi
Europian ta tradhtojė atė (ashtu siē mendojnė disa rusė)?!
Nė ditėt e fundit unė e pashė presidentin rus nė Forumin
Ekonomik Ndėrkombėtar nė qytetin rus tė Shėn Pjetėrburgut.
Gjendja e tij fizike dhe shpirtėrore paraqitej shumė e qetė dhe
serioze. Presidenti rus iu pėrgjigj tė tėra pyetjeve tė
gazetarėveme sinqeritet, pa shfaqur shenja acarimi ose mėrzie.
Ai reagoi qetėsisht ndaj ēėshtjes sė konfiskimit tė pasurive tė
shtetit rus. Ndoshta populli rus do tė kishte parapėlqyer qė ai
tė ngrinte zėrin dhe grushtin e tij lart, duke konfiskuar kėshtu
pasuritė e shteteve franceze dhe belge. Por nė vend tė kėsaj ai
dha fjalėn se, do tė zgjidhte kėtėēėshtje nė njė mėnyrė ligjore,
pra duke u ankuar pranė gjykatave europiane.
Vladimir Putin u rikthye nė qytetin e Shėn Pjetėrburgut, pas njė
vizite shumė tė sukseshme nė kryeqytetit azerbajxhanas tė pasur
mė naftė, pra nė Baku. Gjatė zhvillimit tė Lojrave Europiane, ai
shfrytėzoi rastin pėr tu takuar me presidentin turk dhe atė
azerbajxhanas. Kėta presidentė tė shteteve lindorė, ishin shumė
tė kėnaqur me marrėveshjet dhe arritjet e tyre, ndonėse asnjė
nga politikanėt perėndimore nuk mori pjesė nė kėto lojėra.
Duke bėrė njė pėrmbledhje presidenti Valdimir Putin flet ėmbėl.
Nėse ai ka njė shkop tė madh magjik, ai nuke shfaq atė hapur.
Ai nuk hiqet si zemėrthyer, si pasojė e disa pakėnaqėsive
perėndimore. Duket qartė se ai po punon fort, nė gjetjen e
mėnyrave tė tjera tė zgjidhjes, por nė tė njėjtėn kohė ai
dėshiron qėti shtyjė vendimet e dhimbshme sa mė gjatė qė tė
jetė e mundur. Ka shumė mundėsi qė ai, tė marrė njė vendim
drastik si ai i aleancės me shtetin kinez, e cila mė pas do tė
minojė pavarėsinė e mbetur tė shteteve europiane.
Gjithsesi gjerat nuk janė vetėm bardhė e zi. Shteti rus ėshtė i
ndėrlidhur me shtetet perėndimore me anė tė shumėēėshtjeve.
Armiku mė i paepur i shtetit rus, ėshtė ish ministri i jashtėm
suedez Carl Bildt, bashkėshortes sė tė cilit iu ėshtė ndaluar
hyrja nė shtetin rus. Nė tė njėjtėn kohė Carl Bildt,ėshtė
emėruar si njė kėshilltar nė njė shoqėri nafte ruse, e cila i
pėrkėt oligarkut tė dytė mė tė pasur nė shtetit rus,ēifutit me
prejardhje ukrainase Mihail Fridmanit. Ky i fundit ishte njė nga
shtatė oligarkėt origjinalė, tė epokės sė presidentit rus Boris
Jelcin. Mihail Fridmani shpenzon shuma tė mėdha parash, nė
sistemin e edukimit ēifut. Banka e tij Alfa Bank u orvat qė tė
ndalonte prodhimin e tankut rus Armata, duke bėrė qė tė
falimentojė fabrika epjesėve tė blinduara ndėrtuese. Por
oligarku rus Mihail Fridman, ėshtė shok i Vladimir Putinit.
Besoj se kaq propogandė ėshtė e mjaftueshme, pėr ilustrimin e
diktatorit tėpamėshirshėm rus Putin, armikun e betuar tė
oligarkėve ēifutė.
Nė ditėt e sotme me tė vėrtetė shteti rus ėshtė njė shtet
liberal, nė tė cilin rusėt liberalė kopjojnė fije pėr pe
amerikanėt liberalė. Liberalėt rusė e trajtojnė figurėn e
Vladimir Putinit, njėlloj siēe trajtojnėliberalėt amerikanė
figurėn e Xhorxh Uilliam Bushit. Duke u mbėshtetur nė fjalorin
qė ata pėrdorin, tė krijojnė pėrshtypjen se po flasin pėr
diktatorin e koreanoverior Kim Jong Ilin. Shtypi dhe gazetat
ruse, janė tė lira qė tė qortojnė presidentin Putin dhe ata e
shfrytėzojnė lirinė e tyre tė shprehjes deri nė maksimum.
Drejtorėt e teatrove rusė, fusin pjesė me ironi therėse nė
monologjet klasike tė dramave, tė mbushura me sulme kundėr
Kishės Ortodokse Ruse. Kinematografia trajton si objekt kryesor
varfėrinė dhe abuzimin ashtu siē bėn kineasti Xhim Xhermushi.
Por njerėzit e zakonshėm e duan Putinin, njėlloj siē duan Xhorxh
Uilliam Bushin, i cili ėshtė njė njeri i njohurnė ish shtetet e
kuqe. Por ata do ta donin edhe mė shumė, nėse ai do ti ia
thyente hundėt keqaziqeverisė amerikane. Por deri mė tani
Vladimir Putin parapėlqenkundėrpėrgjigjen me tė njėtėn monedhėn
shpagimi.
www.mediaelire.net